آسوشيتدپرس ادعا کرده سندي محرمانه که به رويت اين خبرگزاري رسيده نشان مي‌دهد محدوديت‌هاي کليدي در برنامه هسته‌اي ايران، اندکي بيش از يک دهه بعد، کاهش خواهند يافت.
آسوشيتدپرس ادعا کرده اين سند، تنها بخش مرتبط با توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5 است که هنوز علني نشده است. يک ديپلمات که حوزه کاري‌اش براي بيش از يک دهه برنامه هسته‌اي ايران بوده، سند ياد شده را در اختيار رسانه مربوط قرار داده است. يک ديپلمات ديگر نيز که همين سند را در اختيار داشته، صحت آن را تأييد کرد.
ديپلمات مورد استناد آسوشيتدپرس، سند مورد نظر را يک «توافق جانبي» بر «برجام» و جدا از آن توصيف کرد اما خاطرنشان کرد که سند مذکور يکي از بخش‌هاي لاينفک توافق هسته‌اي است که به تأييد ايران و اعضاي گروه 1+5 رسيده است.
جزئيات پيشتر گزارش شده در برجام، رئوس کلي اکثر محدوديت‌هاي اعمال شده بر برنامه هسته‌اي ايران را مشخص مي‌کنند.
اما در حالي که برخي از اين محدوديت‌هاي مورد نظر تا 15 سال ادامه دارند، اسناد علني جزئيات اندکي درباره محدوديت‌هاي اعمال‌شده بر برنامه هسته‌اي ايران پس از 10 سال اول برجام فراهم مي‌آورند.
سند ادعايي آسوشيتدپرس، اين شکاف را پر مي‌کند. اين سند مي‌گويد که ايران تا سال 2017 - يعني 11 سال بعد از اجراي برجام - مي‌تواند فرايند جايگزيني سانتريفيوژهايش با دستگاه‌هاي پيشرفته را آغاز کند.
مطابق اين ادعا، ايران بعد از دوره‌اي بين 11 تا 13 سال مي‌تواند 5060 سانتريفيوژي که اکنون ملزم به استفاده از آنها است را با حداکثر 3500 سانتريفيوژ پيشرفته جايگزين کند.
مطابق اين سند، تعداد اين دستگاه‌هاي مدل جديد، کمتر از تعداد دستگاه‌هاي مورد استفاده در حال حاضر و بين 2500 تا 3500 دستگاه، بسته به کارآيي آنها، خواهد بود.
طبق تفسير آسوشيتدپرس، از آنجا که اين دستگاه‌ها کارايي بالاتري دارند به ايران اجازه خواهند داد غني‌سازي خود را با دو برابر سرعت فعلي پيش ببرد.
رسانه آمريکايي همچنين بر اساس مقايسه بازده بين دستگاه‌هاي جديد و قديم نوشته در صورتي که سرعت غني‌سازي ايران دو برابر شود، زمان گريز ايران به شش ماه کاهش خواهد يافت.
زمان گريز که يک مفهوم ابداعي کشورهاي غربي است، به‌معناي مدت‌زمان لازم براي انباشت مواد هسته‌اي لازم جهت توليد سلاح هسته‌اي است.
مهدي محمدي، تحليلگر مسائل هسته‌اي، اما در کانال خود در تلگرام نوشت: «امشب خبرگزاري آسوشيتدپرس متني منتشر کرده که نشان مي دهد در فاصله سال هاي يازدهم تا سيزدهم برجام، ماشين‌هاي فعلي ايران با نسل هاي بالاتر جايگزين‌مي شود بي آنکه ظرفيت غني‌سازي افزايش پيدا کند.
اي‌پي ادعا کرده -و در اين مورد راست مي گويد- که اين سند محرمانه، يکي از ضمائم برجام است. يک راه ساده براي روشن شدن اينکه باز هم چيز محرمانه اي وجود دارد يا نه -که دارد- اين است که سازمان انرژي اتمي برنامه بلند مدت اعلامي خود به آژانس را -که آن هم محرمانه مانده- منتشر کند.»
يک مقام آمريکايي، در عين حال گفته که محدوديت‌ها بر ذخائر اورانيوم ايران طي تمام 15 سال اجراي برجام، 300 کيلوگرم باقي خواهد ماند.
وي گفت: «ما اين را تضمين کرده‌ايم که زمان گريز ايران بعد از سال دهم به تدريج کاهش پيدا مي‌کند که اين تا اندازه زيادي به حاطر محدوديت‌ها عليه ذخائر اورانيوم ايران تا سال پانزدهم است.»
اين مقام آمريکايي، اضافه کرد: «درباره زمان گريز، بعد از 10 سال آغازين توافق اين زمان به يکباره افت نمي‌کند، ضمن اينکه ما فکر نمي‌کنيم که ناگهان به شش ماه برسد.»
سند مورد ادعا، درباره برنامه غني‌سازي ايران بعد از سال سيزدهم، توضيحي ارائه نمي‌کند.
منبع:فارس